„Chłopi” – reż. Krzysztof Garbaczewski – Teatr Powszechny im. Zygmunta Hubnera w Warszawie
Z monumentalnej powieści Władysława Reymonta Krzysztof Garbaczewski wyławia treści ekologiczne i emancypacyjne; śledzi związki człowieka ze światem przyrody, definiuje na swój własny sposób potrzebę i sens pracy. W wielopoziomowej inscenizacji konfrontuje idee pisarza z tymi współczesnymi, tworząc świat istot będących po części ludźmi, zwierzętami i robotami, które poszukują celu własnej egzystencji. Świat „Chłopów” Garbaczewskiego to także arena działania performerskiego, na której rozgrywają się dramaty społeczności funkcjonującej często w oparciu o przemoc wobec kobiet i relacje wykluczenia.
Uhonorowana w 1924 roku Nagrodą Nobla powieść przedstawia życie fikcyjnej wsi Lipce z końca XIX wieku. Czytana zwykle jako etnograficzny zapis przeszłości, dzisiaj na powrót odsłania swoją mitotwórczą potęgę i kreacyjną moc języka. Korzenie polskiej mentalności, jak opisuje to historyk Andrzej Leder, wywodzą się z folwarcznej relacji „tego, kto po bat sięga, i tego, czyj grzbiet pod bat się pochyla”, a nawet sięgają jeszcze dalej – w głąb ludzkiego ducha, którego sens odnaleźć można w podporządkowaniu się odwiecznemu cyklowi natury.
Z recenzji:
„(…) oglądając spektakl, nie można uwierzyć w to, co się wyprawia na scenie. Coś takiego mogło powstać tylko w głowie szaleńca. (…) można też po prostu rozkoszować się stworzonym przez Garbaczewskiego i jego znakomitych współpracowników (…) scenicznym kosmosem, bo niemal każda scena w tym spektaklu jest takim odpałem, że albo oczy z orbit wychodzą, albo spada się ze śmiechu z fotela, bowiem Krzysztof Garbaczewski zrobił w Powszechnym najdowcipniejszy spektakl w swojej karierze. I nie byłoby, ma się rozumieć, tych wszystkich cudowności, gdyby nie aktorzy. »Chłopi« są popisem, w najlepszym znaczeniu tego słowa, możliwości zespołu aktorskiego Teatru Powszechnego. (…) Pewne jest natomiast to, że Teatr Powszechny ma kolejnego hiciora”.
Mike Urbaniak, blog Pan od Kultury
„Chłopi«to żywioł. »Chłopi« to turbomaszyna, teatralna rakieta, która raz wprawiona w ruch nie może wyhamować (…). Realizuje się to w fascynujący sposób na poziomie wizualnym i dźwiękowym. Ogromna w tym zasługa zespołu aktorskiego Teatru Powszechnego, który wypracował wspólną gramatykę teatralnej wypowiedzi, świetnie się rozumie i nieźle bawi na scenie. To procentuje. Hanka Julii Wyszyńskiej nosi monobrew, puka bublinkowe folie i skrzekliwym głosem pomstuje na Antka, wzbudzając na widowni pierwotny rechot. Antek Łasowskiego z wydziaraną na plecach świnią uderza w komiczny ton, by podczas spotkań z Jagną stemperować go do miękkiej emocjonalności, którą jakoś niezręcznie próbuje ubrać w słowa. Świetna jest też Jagna Magdaleny Koleśnik, która nie popadając w kokieterię, a będąc jednak centrum erotycznym wszystkich zdarzeń, potrafi być dziewczyńsko naturalna. Stonowany Boryna Arkadiusza Brykalskiego, Grzegorz Falkowski w roli regulującego popędy i sterującego lękami Księdza i Ewa Skibińska jako Dominikowa. Można byłoby wymienić wszystkich, bo wszyscy grają tu do jednej bramki. I tym właśnie wygrywają”.
Anka Herbut, Dwutygodnik.com
„Krzysztof Garbaczewski dokonując inscenizacji »Chłopów« Władysława Reymonta, o dziwo, nie odrzuca pierwowzoru, momentami wręcz wiernie się go trzymając. Wydobywa przy tym wiele nowych sensów i umieszcza wielką, młodopolską prozę w kontekście współczesnego dyskursu społeczno-feministyczno-ekologicznego. (…). W »Chłopach« to właśnie zespołowość pracy aktorów Teatru Powszechnego wybrzmiewa najgłośniej. Energiczne, ironiczne, parodystyczne aktorstwo broni szalonej wizji reżysera. Od pierwszej sceny (…) tworzą właściwie jeden splątany organizm”.
Magda Mielke, Teatr dla Was
„Jednym z dwóch klejnotów w tej teatralnej koronie jest brawurowe połączenie pozornie sprzecznych ze sobą cech: zachowania wierności w stosunku do młodopolskiej powieści oraz bardzo mocnego odświeżenia motywów. Drugim są aktorzy Teatru Powszechnego, dający wyjątkowej klasy zbiorowy popis talentów oraz umiejętności współdziałania na scenie. »Chłopi« to mocny głos w sprawie żywotności klasyki (…). Garbaczewski poddał »Chłopów« takim zabiegom, które powodują, że historia Jagny (fenomenalna Magdalena Koleśnik) i jej osobliwe poszukiwanie szczęścia, ale również wolności, stają się szalenie aktualne i wreszcie dotkliwe. Reżyser wyłuskał z obszernej powieści tematy, które mają potencjał, by w dzisiejszych czasach mieć siłę rażenia, nie manipulując przy tym zbytnio oryginalnymi sensami zawartymi w Reymontowskim dziele”.
Katarzyna Mikołajewska, Teatralia
Teatr Powszechny im. Zygmunta Hubnera w Warszawie
„Chłopi”
na podstawie „Chłopów” Władysława Reymonta
Adaptacja i reżyseria: Krzysztof Garbaczewski
Scenografia: Krzysztof Garbaczewski, Jan Strumiłło
Kostiumy: Sławomir Blaszewski
Video: Robert Mleczko
Muzyka: Jan Duszyński
Reżyseria światła: Bartosz Nalazek
Opracowanie tekstów: Karolina Kapralska
Asystent reżysera: Radosław Mirski
Inspicjentka: Barbara Sadowska
Obsada:
Karolina Adamczyk – Organiścina
Klara Bielawka – Józka
Anna Ilczuk – Jagustynka
Magdalena Koleśnik – Jagna
Ewa Skibińska – Dominikowa
Barbara Wysocka – Żyd
Julia Wyszyńska – Hanka
Grzegorz Artman – Wójt
Arkadiusz Brykalski – Boryna
Michał Czachor – Mateusz
Grzegorz Falkowski – Ksiądz
Michał Jarmicki – Witek
Andrzej Kłak – Jaś
Mateusz Łasowski – Antek
Paweł Smagała / Julian Świeżewski – Roch
Kazimierz Wysota – Kuba
Premiera: 13 maja 2017 r.
13.11, godz. 19.00, Teatr Śląski (Duża Scena, Rynek 10)
Bilety: 80 zł (60 zł ze zniżką studencką oraz kartą Aktywny Senior 60+) dostępne na ticketportal.pl, w punktach sprzedaży Ticketportalu (m.in. w Mieście Ogrodów) oraz w kasie Teatru Śląskiego
