Fot. A. Ławrywianiec
Jakub Skrzywanek bezapelacyjnie zwyciężył spektaklem „Śmierć Jana Pawła II” zrealizowanym w Teatrze Polskim w Poznaniu 21. edycję INTERPRETACJI 2022 w Katowicach – swój głos oddali na niego wszyscy jurorzy. Prezentujemy sylwetkę i dokonania laureata.
Jakub Skrzywanek to reżyser, autor, twórca instalacji performatywnych, od stycznia 2022 r. dyrektor artystyczny Teatru Współczesnego w Szczecinie.
Urodzony 25.02.1992 roku we Wrocławiu, absolwent Wydziału Reżyserii Dramatu w Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie, Filologii Polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim oraz kursu DOKPRO w Mistrzowskiej Szkole Wajdy.
Często podejmuje aktualne tematy debaty publicznej, próbując jednocześnie podważać utrwalone mity i obalać społeczne tabu. Jego spektakle często przybierają formę epickich widowisk łączących elementy literatury, filmu, teatru dokumentalnego i pracy na archiwach.
Od czasu debiutu spektaklem „Cynkowi Chłopcy” w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu, nagrodzonego wielokrotnie i ogłoszonego jako najlepszy debiut sezonu 2015/16, kolejne jego spektakle stale goszczą na najważniejszych polskich festiwalach i zajmują czołowe miejsca w rankingach przygotowywanych przez najważniejszych polskich krytyków.
Dziś współpracuje z najważniejszymi polski teatrami, m.in. Teatrem Powszechnym w Warszawie, Teatrem Polskim w Poznaniu, Teatrem Współczesnym w Szczecinie, a także unikalnym Teatrem21 (którego profesjonalny zespół aktorski tworzą osoby z niepełnosprawnościami).
W głośnym „Kordianie” (Teatr Polski w Poznaniu, 2018) opowiadał o przemocy wobec kobiet, a w rolę Kordianki wcieliła się Alex Freihait (znany z duetu Siksa).
W ramach obchodów Roku Antyfaszystowskiego zapoczątkował „Tryptyku o przemocy”, który otwierał przygotowany w Teatrze Powszechnym spektakl „Mein Kampf” (2019), gdzie po raz pierwszy w historii na scenie teatralnej podjęto bezpośrednią polemikę z manifestem nazistowskim Adolfa Hitlera, co odbiło się szerokim echem nie tylko w Polsce , ale też poza granicami, gdzie spektakl Skrzywanka był bardzo pozytywnie odbierany m.in. przez Financial Times, New York Times, Der Freitag, Jerusalem Post, czy L’Espresso.
Po kolejnej części Tryptyku, którą był „Kaspar Hauser” (Teatr Współczesny w Szczecinie, 2019), rozpoczęto pracę nad ostatnią częścią – „Palaczem Zwłok” – przygotowywanym dla Rumuńskiego Teatrul Tineretului w Piatra Neamt, które przerwane zostały przez rozwój pandemii Covid-19.
Jego ostatnie spektakle to: „Gargantua i Pantagruel” w Teatrze im. Wilama Horzycy w Toruniu oraz w Teatrze im. Jana Kochanowskiego w Opolu (2020), „Śmierć Jana Pawła II” w Teatrze Polskim w Poznaniu (2022) i „Spartakus. Miłość w czasach zarazy” w Teatrze Współczesnym w Szczecinie (2022).
Poza teatrem Skrzywanek tworzy performatywne instalacje społeczne, krytycznie komentujące rzeczywistość. W ramach akcji „Pomniki Polskie” odsłonił tablicę upamiętniającą Szmula Wasersztajna i jego świadectwo mordu Żydów przez polską ludność cywilną. Również w Krakowie, w ramach festiwalu Genius Loci, przygotował kilkudniowy performance, którego finałem było stworzenie wraz z mieszkańcami – „Pomnika mieszkańców Krakowa”, który ostatecznie przybrał formę zdewastowanej ściany pełnej wulgarnych i ksenofobicznych treści.
Poza działaniem artystycznym, bardzo istotne są dla niego działania społeczne oraz edukacyjne i pedagogiczne. Jest autorem spektakli dla dzieci i młodzieży, oraz często prowadzi warsztaty skupiające się na pracy z grupami, o których teatr często zapomina.
W pracy stara się wykorzystywać przestrzeń teatru i sceny, jako platformę wypowiedzi dla wszystkich grup wykluczanych i mniejszości. To tak powstał przygotowany z Teraz Poliż! pierwszy w Polsce serial podcastowy o lasach nieheteronormatywnej rodziny „Famila”, a także nagrodzony na międzynarodowym festiwalu Korczak spektakl dokumentalny stworzony z młodzieżą „To my jesteśmy przyszłością!”, czy opowiadający o dziecięcych uchodźcach z rejonów objętych wojną „Kiedy mój tata zmienił się w krzak” (Teatr Dramatyczny w Wałbrzychu).
Skrzywanek jest autorem dramatów „Pogrom alfonsów, Warszawa 1905”, oraz „To my jesteśmy przyszłością!”, w których na podstawie archiwów lub pracy dokumentalnej próbuje opowiadać o kwestiach związanych z przemocą, tożsamością narodowo – etniczną, a także dojrzewaniu. Oba teksty docenione zostały w konkursie – Gdyńska Nagroda Dramaturgiczna, znajdując się w gronie tekstów zakwalifikowanych do półfinałów. Dwukrotnie był stypendystą Prezydenta Miasta Wrocławia, oraz „Laboratorium Nowego Teatru” Teatru Nowego w Krakowie, w ramach którego przygotował spektakl „To my jesteśmy przyszłością!”.
